Trò chuyện với PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – Viện Khoa học công nghệ sinh học thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội) về công nghệ tạo đục trong thực phẩm sau sự việc thạch rau câu nhãn hiệu TARO của hãng New Choice sử dụng chất tạo đục có chứa độc tố DEHP.

Dùng chất làm nhựa để chế biến nước giải khát

Theo PGS, TS Nguyễn Duy Thịnh, hầu hết trong ngành sản xuất thực phẩm giải khát đều sử dụng chất tạo đục. Hiện nay, có nhiều chất tạo đục khác nhau, tác dụng làm đặc thực phẩm. Trong đó có những loại được sử dụng, có những chất cấm sử dụng trong công nghiệp thực phẩm. Có những chất làm trong nhưng cũng có những chất làm đục.

Ví dụ trong sản xuất nước cam: có hai loại nước cam đục và nước cam trong. Nước cam trong ép từ hoa quả sau đó lọc ra, tương tự đối với nước táo trong, tách chất gây đục thành nước trong vắt, những loại nước uống trong này không dùng chất tạo đục.

Loại nước giải khát đục, nghiền từ quả cam, quả táo nghiền ra rất mịn nhưng bị lắng xuống đáy nên phải cho tạo đục. Nhìn bằng mắt thường có độ lửng lơ như nước cam, nước táo, nước cà chua đục, gần giống nước tự nhiên. Nước quả tự nhiên không trong. Có nhiều trường hợp không làm từ quả tự nhiên mà dùng hóa chất bao gồm đường, chất tạo màu, axit và hương liệu tạo ra nước giải khát pha chế. Sau đó cho chất tạo đục để trở thành chất tự nhiên, gọi là huyền phù.

Thông thường từ ngày xưa, chất tạo đục khai thác từ các loại quả, các loại rong biển nhưng giá thành của các loại chất đó rất đắt. Gần đây, các nhà hóa học sản xuất ra chất dùng cho công nghiệp nhựa, sơn để tạo đục dung dịch. Một số công ty lợi dụng đưa vào sản xuất thực phẩm cho rẻ. Chất này gọi là chất Phatalats.

Ở châu Âu, một số nơi dùng chất này và đã bị phát hiện. Phtalats là chất rất độc. Dùng để chế tạo nhựa, công nghiệp làm sơn vì nó có tác dụng liên kết tốt. Trong trường hợp đó, chất này rất tốt nhưng trong công nghiệp thực phẩm cấm sử dụng chất này vì rất nguy hiểm. Nếu trẻ em nữ ăn phải thường gây dậy thì sớm còn chất này tác động vào hệ sinh dục của trẻ em nam làm teo bộ phận sinh dục nam. Ngoài ra, chất này còn có tác động vào hệ thống tuần hoàn như bệnh tim mạch, gây ung thư vì nó là hóa chất, hóa học. Châu Âu cấm từ lâu nhưng ở châu Á thì chưa vì khó kiểm soát.

Đài Loan phát hiện ra hóa chất DEHP gây tác hại đặc biệt cho trẻ nhỏ. Vì những loại thực phẩm này chủ yếu cho vào những thức uống cho trẻ em. Những nước đục trái cây, nước đục của thạch tạo liên kết ổn định, bền vững, không tách nước ra được. Nhìn sản phẩm đó rất bắt mắt. Việc sử dụng chất này vô cùng nguy hiểm.

Nước mắm, nước tương cũng sử dụng chất tạo đục

PGS – TS Nguyễn Duy Thịnh nhấn mạnh thêm, không chỉ trong sử dụng nước giải khát đối với ngành chế biến nước mắm, nước tương cũng có nước tạo đục. Dùng chất tạo đục để cho nước sốt, đặc hơn.

Thông thường khi sản xuất nước mắm người ta có thể sử dụng chất tạo gel hoặc sử dụng một ít tinh bột nấu lên cho vào để sánh nhưng loại này không bền. Nếu sử dụng chất tạo gel và chất tạo đục liên kết sẽ tốt hơn. Tất cả những sản phẩm có sử dụng chất tạo đục đều cần được cơ quan quản lý kiểm tra thật kỹ.

Nếu những công ty có trách nhiệm cần kiểm tra nguồn gốc sản phẩm. Các chế phẩm này nếu được nhập từ Châu Âu sẽ rất an toàn. “Tôi được biết ở trong miền nam nhiều công ty nhập khẩu các chế phẩm này từ Châu Âu nhiều hơn” – PGS – TS Thịnh cho biết.

Kiểm tra nguồn gốc của những sản phẩm đó và chỉ những người sản xuất mới biết sản phẩm tạo đục đó họ mua ở đâu. Đa số những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ thường sử dụng những chất này mua ngoài chợ. Những công ty lớn sẽ có hóa đơn chứng từ nhập khẩu.

Hàm lượng đó vượt quá mức an toàn rất nhiều. Người làm sản xuất sử dụng thường nghĩ chất tạo đục vô hại nên cho rằng càng dùng nhiều càng làm cho sản phẩm bắt mắt hơn, sánh hơn. Nếu họ không khống chế được hàm lượng thì khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người rất lớn.

Đa số những chất này đều không gây ngộ độc cấp tính mà gây ngộ độc trường diễn. Ngộ độc này diễn ra lâu dài tác hại âm thầm. PGS –TS Thịnh khuyên phụ huynh, thanh niên không nên mua thạch, các loại thực phẩm có sử dụng chất tạo đục. Khi có kết luận rõ ràng của cơ quan quản lý sẽ sử dụng tiếp.

Theo GDVN