Home » Cổ truyền, Văn hóa » Vị Thái Hậu điềm tĩnh đối mặt hổ dữ bảo vệ Thượng Hoàng

Nếu thượng hoàng Trần Nhân Tông nổi tiếng về tài đức, là người sáng lập ra thiền viện Trúc Lâm, thì vợ ông là thái hậu Bảo Thánh được xem là người có phong thái điềm tĩnh và gan dạn đến phi thường.

Minh họa từ internet

Minh họa từ internet

Thái hậu Bảo Thánh chính là con gái đầu của Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo – người đã chỉ huy toàn quân Đại Việt đánh bại các cuộc xâm lược của quân Mông Thát. Do cha có công lớn với xã tắc nên từ nhỏ bà đã được phong tước vị là Quyên Thanh công chúa.

Năm giáp tuất 1274 Quyên Thanh công chúa được gả cho thái tử Trần Khâm. Năm mậu dần 1278 Thái Tử lên ngôi vua lấy niên hiệu là Trần Nhân Tông, Quyên Thanh được phong làm Bảo Thánh hoàng hậu.

Khi 50 vạn  đại quân Nguyên Mông sang xâm lược Bách Việt, Bảo Thánh hoàng hậu  giữ vai trò quan trọng nhằm ổn định hậu cung, thậm chí còn cưỡi ngựa xông pha trận mạc khiến quân Nguyên kinh hồn.

Nữ tướng

Ảnh minh họa từ internet

Sau này vua Nhân Tông nhường ngôi lại cho con là Anh Tông, còn mình làm Thượng Hoàng, Quyên Thanh được gọi là thái hậu Bảo Thánh.

Bảo Thánh được lịch sử ghi chép lại là người phụ nữ điềm tĩnh và can đảm đến kỳ lạ, hai lần ngăn hổ cản voi bảo vệ thượng hoàng Nhân Tông.

Hết ngăn hổ dữ đến cản đường voi

Một tù trưởng vùng sơn cước dâng tặng triều đình con hổ vằn đen vàng, “Thượng Hoàng thường làm chuồng hổ ở thềm Vọng Lâu, sai quân sĩ đánh nhau với hổ, thượng hoàng ngự trên lầu để xem, thái hậu và phi tần đều theo hầu.(Đại Việt Sử ký Toàn thư)

Lúc đó, thái hậu Bảo Thánh thấy chuồng cũi không an toàn, vô cùng lo lắng, nên gọi viên tổng quản nhắc nhở: “Ông cho kiểm tra cái cũi này chưa? Con hổ to quá, có vẻ dữ dằn đấy. Hôm nay, bệ hạ đến xem, ông phải rất cẩn thận mới được”.

Viên tổng quan đáp: “Bẩm lệnh bà, đây là con hổ mới được đưa vào cung, thần đã lo liệu đầy đủ cả. Xin lệnh bà yên tâm”.

Trong lúc mọi người đang háo hức chờ đợi xem màn đấu hổ thì con hổ nhe nanh, gầm gừ, rồi mọi người nghe “rắc” một cái, then chuồng bật mạnh, hổ dữ nhảy thoát ra khỏi cũi lao thẳng đến chỗ Thượng Hoàng cùng Thái Hậu đang ngồi.

Tình huống bất ngờ khiến ai nấy đều chết lặng không biết xử lý ra sao, Những tiếng rú kinh hãi nổi lên, người nhanh chân thì đã nhanh chóng chạy dạt ra hai bên. Chỉ có Thái Hậu Bảo Thánh cùng vài thị nữ ở lại bên Thượng Hoàng, Bảo Thánh bật dậy đứng chắn ngay trước mặt con hổ dữ “lấy chiếu che cho thượng hoàng và cả mình. Con hổ lên lầu rồi kêu gầm lên mà nhảy xuống, không hại ai cả.” (Đại Việt Sử ký Toàn thư).

ho-du

Con hổ vằn nhe răng hung dữ. (Ảnh qua wikiwand.com)

Lần khác thượng hoàng Trần Nhân Tông ngự tại điện Thiên An xem đấu voi ở Long Trì, con voi bỗng sổng thoát chạy đến chỗ Thượng Hoàng đang ngồi, đám tả hữu sợ hãi cuống cuồng bỏ chạy cả, chỉ có thái hậu Bảo Thánh vẫn điềm nhiên ở lại đối phó voi dữ bảo vệ Thượng Hoàng.

Về chuyện này sử thần Ngô Sĩ Liên có viết rằng: “Con hổ hay vồ, con voi hay quật, há chẳng phải đáng sợ hay sao? Thế mà Thái Hậu, đương lúc con hổ, con voi đang lồng xông xáo, tâm thần không động, vẫn cứ thản nhiên. Vì là bụng nghĩ đã chắc, lý lẽ đã rõ vậy. Kể người đàn bà sức vóc yếu ớt mà có thể như thế, so với nàng Tiệp Dư đứng chắn con gấu ngày xưa cũng không thẹn gì”.

Tháng 9 năm quý tỵ (1293) thái hậu Bảo Thánh bị bệnh, từ Vua quan đến dân chúng đều lo lắng, cầu khấn mong bà sớm qua khỏi nhưng bệnh tình ngày càng trầm trọng. Đến ngày 13 tháng Chín năm đó thì bà mất tại cung Lỗ Giang, phủ Long Hưng (nay thuộc Thái Bình) để lại bao thương tiếc.

Thượng Hoàng Trần Nhân Tông lúc này đã là Trúc Lâm đại sĩ đã cùng vua Trần Anh Tông cùng các quần thần tổ chức tang lễ, đưa thi hài bà về táng ở bên lăng các tiên đế.

Dân gian đã tôn Quyên Thanh là đệ nhất Vương Cô hoặc còn được gọi là Vương Cô Nhất. Ngày tiệc đản của Vương Cô Nhất là 12 tháng Giêng, khi làm lễ thường có câu hát rằng:

“Hoa hải đường thần thông Cô Nhất

Phủ Mạc Thư là đất trâm anh”.

Hoặc cũng có khi hát là:

“Đức Thái hậu ban cho mỹ tự

Đệ Nhất Vương Cô đại nữ Quyên Thanh

Kim chi ngọc diệp rành rành

Cung phi nhất phẩm đương triều ai hơn”

Tương truyền trong một số trận đánh quân Nguyên – Mông, Bảo Thánh còn sát cánh cùng phụ vương Trần Hưng Đạo, vì thế ở nhiều đền miếu thờ vị danh tướng kiệt xuất đều đặt tượng bà ở cạnh.

Tượng Đức Thánh Trần ở NhA Trang. Ảnh qua baoxaydung.com.vn

Tượng Đức Thánh Trần ở NhA Trang. Ảnh qua baoxaydung.com.vn

Tại đền thờ Đức Thánh Trần ở Nha Trang có cả tượng của Quyên Thanh công chúa với dáng vẻ uy nghi trong bộ trang phục chiến bào trắng, tay trái cầm cờ lệnh, tại bàn thờ bà có bức bửu cáo viết như sau:

“Đông A chi ngọc diệp lưu căn, giang sơn chung tú

Nam Việt chi kim âu vĩnh diện, thảo mộc quyết linh

Hương trú xuân viên, thụ kiếm nhi cao tiên chỉ điểm

Hoa bài trận pháp, huy kỳ nhi Nguyên khấu hồn kinh”

 Nghĩa là:

“Vốn là lá ngọc của nhà Trần, hun đúc bởi khí thiêng sông núi

Mãi như âu vàng của đất Việt, kết tinh từ linh diệu cỏ cây

Hương thơm bát ngát vườn xuân, giỏi kiếm cung nhờ cao tiên chỉ dạy

Xếp hoa lập thành trận địa, phất tay cờ mà giặc Thát hồn kinh”

Trần Hưng

Chuyên đề: , ,

Chưa có ý kiến... bạn sẽ là người đầu tiên đưa ra ý kiến!

Ý kiến bạn đọc