Vị Sứ thần kỳ tài khiến vua nhà Minh phục sát đất, phong làm “Lưỡng Quốc Thượng Thư”

Nguyễn Sư Mạnh sinh năm 1458 ở làng Cổ Đô, xã Cổ Đô, huyện Ba Vì, Hà Tây. Ông thi đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân, khoa thi Giáp Thìn niên hiệu Hồng Đức 15 (1484) đời vua Lê Thánh Tông. Được bổ làm quan Thượng thư Bộ Lễ, tước Sùng Tín hầu.

Nhà thờ lưỡng quốc thượng thư Nguyễn Sư Mạnh. (Theo gia phả họ Nguyễn Sư Mạnh, Ba Vì, Hà Nội)

Thời đấy quan hệ giữa Đại Việt và nhà Minh có nhiều bất hòa, là người tài giỏi lại hiểu biết rộng nên Nguyễn Sư Mạnh được Vua giao cho đi Sứ sang nhà Minh vào năm 1500.

Khi đến kinh thành yết kiến vua Minh, Nguyễn Sư Mạnh sơ ý không cài khuy áo, để hở cả bụng. Vua Minh giận lắm, cho rằng Sứ Thần Đại Việt dám khi Quân, thất lễ, định trục xuất về nước. Nguyễn Sư Mạnh liền tâu rằng: ”Vì đường sá xa xôi, bụng thần đầy chữ, nhiều ngày đi đường âm u, ẩm ướt, sợ khú mất chữ thánh hiền, thần xin được phanh áo ra hong, mong nhà vua đại xá”.

Thấy Sứ của Đại Việt đã thất lễ lại còn mồm mép vua Minh bèn nghĩ cách thử tài, cũng là lấy lý do để trị tội, nên liền ban chiếu chỉ: ”Nếu sứ thần nước Nam là người hay chữ thì hãy giúp thiên triều chép lại thiên ‘Vi chính’ trong sách ‘Luận ngữ’ mới bị thất lạc”. Nhà Vua cũng yêu cầu ”Trong 30 ngày phải hoàn tất”.

Trong 30 ngày này Nguyễn Sư Mạnh bị giữ trong dinh trại không được ra ngoài, vua Minh cũng cho người giám sát, tiên đoán ông sẽ không làm nổi và sẽ mang ra trị tội.

Lạ thay Nguyễn Sư Mạnh không hề lo lắng hay vội vàng gì cả, suốt ngày vẫn vui vẻ và chơi cờ, đến ngày thứ 25 rồi vua Minh phải cho người nhắc nhở, ông liền trả lời rằng  “Ngày mai thần sẽ viết”.

Đến ngày thứ 29 Nguyễn Sư Mạnh đã đưa thiên “vi chính” cho vua Minh. Nhà Vua kinh ngạc khi thấy vị Sứ Thần của Đại Việt chép lại không khác gì bản chính cả, nhưng Vua quyết tìm ra 1 lỗi gì nhỏ nhất để bắt tội, nên dò lại chi tiết đến từng nét chữ, cuối cùng cũng phát hiện được chữ “công” có viết thừa một dấu chấm.

Vua Minh bèn hạch tội ông đã thừa một dấu chấm, Nguyễn Sư Mạnh cũng khẳng khái nói rằng: ”Nếu thần viết thừa dấu chấm thì chắc chắn bản gốc của thượng quốc cũng thừa’.

Vua Minh liền cho đối chiếu với gốc thì thấy rằng đúng là bản gốc có thừa một dấu chấm thật. Đến lúc này vua Minh quá phục tài Sứ Thần Đại Việt. Biết ở Đại Việt ông giữ chức Thượng Thư, nên vua Minh phong cho ông chức Thượng Thư của nhà Minh, tức ông được phong ”Lưỡng quốc thượng thư”.

Sau khi về nước, Nguyễn Sư Mạnh được vua Lê tin dùng, được ban quốc tính (tức họ của Vua), được gả công chúa và phong chức Vinh Lộc Đại Phu, trông coi Viện Hàn lâm, kiêm Đông các Đại học sĩ. Tuy vậy, ông vẫn sống giản dị, cửa nhà đơn sơ, ông sống thọ đến 82 tuổi thì mất.

Trần Hưng

Theo trithucvn.net

Các bài viết liên quan:

Mộ đức vua Trần Nhân Tông hiện ở đâu? Di chỉ ở Tam Tinh Đôi khiến lịch sử TQ phải viết lại Những bí ẩn kinh ngạc trong lăng mộ Võ Tắc Thiên Bản đồ Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử Bao Công của đất Việt: Dùng đức cảm hóa nhân tâm, xử án thần kỳ Huệ Túc Phu Nhân dùng tử vi biết trước những anh hùng hy sinh trong cuộc chiến Mông Cổ lần 1 Sứ thần Trương Trọng khiến vua Hán phải bội phục Vị trạng nguyên Đại Việt giỏi đến mức vua nhà Minh phải diệt đi để trừ hậu họa