Home » Cổ truyền, Văn hóa » Chúa Nguyễn mở rộng lãnh thổ: (Phần 3) mở rộng đến Gia Định

Chúa Nguyễn mở rộng lãnh thổ: (Phần 3) mở rộng đến Gia Định

Tin Đa Chiều - Đăng ngày: 8:04 AM - 06/09/2017 / 0 Ý kiến

Like page ở đây

Năm 1635 chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên qua đời, con thứ là Nguyễn Phúc Lan lên thay, hiệu là Thượng Vương nên còn được gọi là Chúa Thượng.

Chúa Nguyễn Phúc Lan không có đóng góp gì cho việc mở mang bờ cõi lãnh thổ như các đời Chúa trước đó, thậm chí vì nữ sắc mà trở thành hôn chúa. Năm 1648 chúa Nguyễn Phúc Lan mất, con thứ là Nguyễn Phúc Tần lên thay, thường được gọi là Chúa Hiền.

Sông Sài Gòn 1950, trước là một phần của đất Gia Định xưa. (Ảnh qua Flickriver)

Đánh bại cuộc xâm lăng của Chiêm Thành, lãnh thổ mở rộng đến tỉnh Khánh Hòa

Năm 1653 Chiêm Thành cho quân tấn công quấy nhiễu Đại Việt ở Phú Yên, Chúa Hiền sai Hùng Lộc đưa quân đến Phú Yên đánh bại quân Chiêm Thành, đồng thời vượt đèo Hổ Dương (núi Thạch Bi) đuổi theo quân Chiêm đến tận kinh thành nước Chiêm, vua Chiêm là Po Nraup chạy trốn khỏi kinh thành rồi sai con là Xác Bà Ân dâng thư xin hàng.

Chúa Hiền đồng ý cho hàng, lấy sông Phan Rang làm biên giới, sáp nhập hai Phủ Thái Khang và Diên Ninh (thuộc tỉnh Khánh Hòa ngày nay) , mở rộng thêm biên giới lãnh thổ.

Khai phá phương nam, sáp nhập Đồng Nai và Gia Định vào lãnh thổ

Thời kỳ này tình hình Cao Miên rất rối ren, trong hoàng tộc anh em chú bác đâm chém nhau nhằm tranh giành ngôi Vua.

Hai con của vị vua đã quá cố là Ang Sur và Ang Tan dấy binh chống lại vua Ramathipadi I (Nặc Ông Chân) nhưng thất bại, hai người này tìm đến thái hậu Ngọc Vạn (tức con gái chúa Nguyễn Phúc Nguyên) thì được Thái Hậu nói sẽ giúp đỡ cầu cứu chúa Nguyễn Phúc Tần.

Chúa Nguyễn liền cho tướng Nguyễn Phước Yến đưa quân đến Mỗi Xuy (nay thuộc huyện Phúc An, tỉnh Bà rịa Vũng tàu), quân Chúa Nguyễn tiến được vào thành bắt vua Ramathipadi I.

Nhờ sự can thiệp của chúa Nguyễn mà Ang Sur được làm Quốc vương, xưng là Barom Reachea V, đóng tại Long Úc (Oudong); còn Ang Nan (Nặc Nộn) làm Phó vương đóng tại thành Sài Gòn ngày nay.

Hai Vương của Cao Miên thần phục Chúa Nguyễn, đồng ý cống nạp theo định kỳ và hoàn toàn phụ thuộc vào Chúa Nguyễn, thời kỳ này cũng chứng kiến cư dân Việt đến Cao Miên sinh sống rất đông, kiểm soát rất nhiều vùng đất.

Người Việt đến vùng đất Biên Hòa, Gia Định, Định Tường. (Ảnh từ wikipedia.org)

Lúc này tại Trung Quốc, nhà Thanh lật đổ nhà Minh lập ra triều đại mới, năm 1679 một số quan tướng nhà Minh không theo nhà Thanh đem 3.000 người đi trên 50 thuyền đến đàng trong, dâng sớ xin được làm dân mọn xứ Việt.

Chú Hiền thấy họ cùng quẫn mà đến đây, lại tỏ lòng trung thực mong được an cư lạc nghiệp. Lại nhận thấy nhiều vùng đất của Cao Miên ở phía nam màu mỡ nhưng chưa được khai phá nên giao cho họ khai hoang đất đai để ở. Phong cho họ quan tước rồi đến vùng Gia Định, Nông Nại (Đồng Nai ngày nay), trấn Định Tường (thuộc Mỹ Tho), Bàn Lân, Lộc Đã (tức Biên Hòa, Đồng Nai ngày nay). Tại những vùng này họ mở mang đất đai, lập phố chợ, giao thông buôn bán. Dần dần các tàu thuyền người Hoa, người phương Tây, Indonesia đến đây buôn bán ngày càng tấp nập.

Với cuộc khai phá này lãnh thổ đàng trong được mở rộng thêm Đồng Nai và Gia Định.

Với việc sáp nhập thêm Khánh Hòa, Đồng Nai, Gia Định, lãnh thổ Đại Việt năm 1679 thay đổi như sau: