Home » Cổ truyền, Văn hóa » Điểm lại những lần quân Việt tiến đánh sang Trung Quốc nhằm bảo vệ giang sơn (phần 2)

Trong lịch sử gìn gữ giang sơn của mình, lịch sử cũng ghi nhận nhiều lần quân Việt tiến binh sang Trung Quốc. Nhưng khác với các cuộc xâm lược của Trung Quốc, các cuộc tiến binh của quân Việt đa phần là nhằm tiêu diệt bớt binh lực Trung Quốc, thể hiện sức mạnh rồi lại rút về.

>> Điểm lại những lần quân Việt tiến đánh sang Trung Quốc nhằm bảo vệ giang sơn (phần 1)

2/ Những đợt tiến sang Trung Quốc thời nhà Trần

Năm 1241 dân Thổ, Mán từ Tống kéo sang biên giới Đại Việt cướp phá. Vua Trần Thái Tông sai đốc tướng Phạm Kính Ân mang quân dẹp loạn, phá được quân Thổ, Mán, đồng thời vượt biên sang đất Tống đánh thẳng vào hang ổ rồi rút về.

Cuối năm 1241 vua Trần Thái Tông thân chinh vượt qua Khâm Châu, Liêm Châu đánh các trại Vĩnh An, Vĩnh Bình của nước Tống. Đại Việt Sử ký Toàn thư ghi chép lại như sau: “Vua thân hành cầm quân đi đánh các trại Vĩnh An, Vĩnh Bình của nước Tống phía đường bộ, vượt qua châu Khâm, châu Liêm, tự xưng là Trai Lang, bỏ thuyền lớn ở trong cõi, chỉ đi bằng các thuyền nhỏ Kim Phụng, Nhật Quang, Nguyệt Quang. Người châu ấy không biết là vua, đều sợ hãi chạy trốn. Đến sau biết là vua mới chăng xích sắt giữa sông để chặn đường thủy. Khi trở về, vua sai nhổ lấy vài chục cái neo đem về.”

Trần Thái Tông

Vua Trần Thái Tông. (Tranh sưu tầm)

Năm 1266, vua Trần Thánh Tông chỉ huy thủy binh tiến đánh đến tận núi Ô Lôi (huyện Khâm thuộc tỉnh Quảng Đông ngày nay). Thời gian này đang xảy ra cuộc chiến giữa quân Mông Thát và nhà Tống, tình cờ trong cuộc tiến binh này, quân nhà Trần biết được âm mưu chuẩn bị tiến đánh Đại Việt của quân Nguyên. Sau đó nhà Vua củng cố xây dựng quân đội sẵn sàng chống giặc

Quân Mông Cổ đánh bại nhà Tống, lập ra triều Nguyên. Năm 1285 hoàng tử Thoát Hoan đưa hơn 50 vạn đại quân tiến đánh Đại Việt. Nhưng khi đi hung hang bao nhiêu thì lúc bỏ chạy trở về nhục nhã bấy nhiêu, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng để tránh tên của quân Đại Việt.

Phàn Tiếp, A Bát Xích, Lý Quán tiên phong mở đường máu bỏ chạy; Lý Hằng chạy sau cùng cản quân truy, quân Đại Việt do Nguyễn Khoái truy đuổi theo, Lý Hằng bị trúng tên tẩm thuốc độc, sang bên kia biên giới thì chết.

Quân Nguyên chạy trối chết qua được biên giới đến châu Tư Minh tưởng đã yên, nào ngờ bị Hưng Võ Vương Nghiễn và Hưng Hiếu Vương Úy đã vượt biên giới từ trước chở sẵn tiến đánh, Lý Quán bị tên bắn chết tại trận. Quân Đại Việt tiến sâu vào châu U Minh để đánh đuổi khiến quân tướng nhà Nguyên phải tháo chạy thoát thân.

Vua Trần Thánh Tông. (Tranh sưu tầm)

Vua Trần Thánh Tông. (Tranh sưu tầm)

Năm 1313 quan lại nhà Nguyên cho lấn đất và cướp bóc, vua Trần Anh Tông cho 3 vạn binh vượt biên giới tiến đánh vào Vân Động, châu Trấn Yên, sau đó tấn công các xứ Lôi Động, Tri Động và châu Quy Thuận, cuối cùng là châu Dưỡng Lợi (nay thuộc Quảng Tây).

Sự kiện này “Nguyên sử loại biên” của Trung Quốc và “Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục ” có ghi chép như sau: “Lúc ấy, viên Tri châu Trấn An nhà Nguyên là Triệu Giác bắt người châu Tư Lang nước ta, lấy mất một lọ vàng, và lấn hơn một nghìn khoảng ruộng. Nhà vua bèn sai quân sang đánh châu Quy Thuận và châu Dưỡng Lợi nhà Nguyên, nói rõ là cốt sang đánh để báo thù. Nhà Nguyên sai viên thiên hộ Lưu Nguyên Hanh sang dò xét… rồi đưa công điệp sang ta nói: “Trước kia, nhà Hán đặt ra chín quận, danh giáo hóa của Trung Quốc đã tràn lan tới. Huống chi, An Nam đối với Trung Quốc, nào là dâng địa đồ, nào là nộp lệ cống, danh phận trên dưới đã phân minh, Trung Quốc đối với An Nam, thì ban cho một cách đầy đặn không kể đến việc đáp lại đơn sơ, cái ơn huệ yên ủy người phương xa thật là hết sức. Như thế thánh triều có phụ bạc gì quý quốc đâu! Thế mà bây giờ sao lại tự nhiên gây ra sự không yên lành, dùng sức ngông cuồng để mở rộng bờ cõi…”

Vua Trần Anh Tông hồi đáp rằng: “Đấy là những người nhỏ mọn ở ngoài biên giới tự làm việc không yên lành, nước tôi biết thế nào được việc ấy”. Đồng thời sứ giả mang thư cũng nói thêm rằng: “Định lại bờ cõi và nghiêm sức quan lại ở biên giới không được xâm phạm lẫn nhau như thế mới giữ được sự yên ổn lâu dài ở ngoài biên giới”.

Vua Nguyên đồng ý, sai người đem sắc thư đến dụ bảo, quân Đại Việt mới đồng ý lui binh.

Thời nhà Lê

Tranh chấp biên giới đầu tiên diễn ra vào năm 1438 tại châu An Bình, Tư Lăng (nay thuộc Quảng Tây của Trung Quốc) và châu Tư Lang Hạ (nay thuộc Cao Bằng, Viêt Nam). Hai bên đưa quân vượt biên tiến đánh lẫn nhau.

Theo “Minh sử” và “Minh thực lục” có ghi chép rằng: Vùng châu An Bình, huyện Long Châu, phủ Thái Bình (Quảng Tây) và châu Tư Lăng bị thổ quan châu Tư Lang của Đại Việt là Nông Nguyên Hồng xâm lấn, chiếm 2 động và 21 thôn.

Sách “Bang giao chí” của Phan Huy Chú có ghi lại nội dung thư của Lê Thái Tông gửi Tu Bố chính Quảng Tây cho rằng do chính thổ quan châu An Bình và châu Tư Lăng bên Trung Quốc đánh lấn châu Tư Lang của Đại Việt trước.

Hai nước đã có nghị đàm giải quyết nhưng không có kết quả. Đến năm 1447 hai nước mới thống nhất 11 thôn thuộc về Long Châu của nhà Minh, 6 thôn thuộc về Hạ Tư Lang của Đại Việt.

Năm 1479 giặc cướp từ biên giới nhà Minh hay lấn qua cướp phá của người Việt. Vua Lê Thánh Tông cho 800 quân đánh đuổi giặc cướp rồi đuổi theo sang tận huyện Mông Tự (Vân Nam) dựng doanh trại ở đó. Các quan địa phương nhà Minh phải đến thương thảo, quân Việt mới rút trở về.

Năm 1480, tình hình biên giới có chiều hướng căng thẳng khi rất nhiều quân cướp từ biên giới nhà Minh hay kéo sang tàn phá làng xóm người Việt, tổng binh tri Bắc Bình của Đại Việt là Trần Ao sai Đào Phu Hoán đem 600 quân đánh vào Cảm Quả, chiếm được ải Thông Quang (thuộc Quang Lang, Ôn Châu, Trung Quốc) rồi tiến vào Ban Động dựng rào chắn, rồi tâu rõ sự việc cho triều đình. Sau khi hai bên thương thảo với nhau, quân Việt mới rút quân trở về.

Trước những động thái cương quyết bảo vệ lãnh thổ trước những động thái xâm lấn từ phương bắc, thậm chí sẵn sàng vượt biên tiến đánh khi cần thiết. Vùng biên giới phía bắc từ năm 1480 trở đi trở nên yên ổn hơn, các toán cướp cùng quân nhà Minh không còn dám tùy ý tràn sang lấn chiếm cướp phá như trước đây.

Trần Hưng

Theo trithucvn.net

Chuyên đề:

Chưa có ý kiến... bạn sẽ là người đầu tiên đưa ra ý kiến!

Ý kiến bạn đọc