Home » Cổ truyền, Tiêu biểu sideshow, Văn hóa » Cuộc nội chiến bi hùng nhất sử Việt, ảnh hưởng lớn đến vận mệnh dân tộc sau này

Cuộc nội chiến bi hùng nhất trong sử Việt, không chỉ liên quan đến vận mệnh dân tộc lúc đó, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến các triều đại lịch sử sau này. Qua đó cũng thấy được tấm lòng của những con người trung hậu, tình bạn bè cảm động sâu sắc.

Bốn người bạn Sinh cùng năm, lớn lên cùng làng, bên cạnh nhau suốt đời, và chết cùng năm

Có lẽ trong lịch sử hiếm có tình bạn nào thân thiết, cũng như nhân duyên trùng hợp đến kỳ lạ của bộ tứ 4 vị anh hùng, đó là Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú

Họ sinh ra cùng năm giáp thân 924, lại lớn lên cùng làng, cùng nhau trải qua những vui buồn của tuổi thơ, sớm sát cánh cùng nhau trong trò chơi đánh trận giả với trẻ con làng khác cho đến tận cuối đời của mình.

Bốn người bạn sinh cùng năm, lớn lên cùng làng, cùng trải qua nhiều vui buốn tuổi thơ ở Hoa Lư. Ảnh cánh đồng lúa chín ở TranG An (đất Hoa Lư xưa kia. (Ảnh từ internet)

Bốn người bạn sinh cùng năm, lớn lên cùng làng, cùng trải qua nhiều vui buốn tuổi thơ ở Hoa Lư. Ảnh cánh đồng lúa chín ở TranG An (đất Hoa Lư xưa kia. (Ảnh từ internet)

Khi Đinh Bộ Lĩnh dựng cờ khởi nghĩa ở Hoa Lư, tất nhiên cả bốn người bạn đều là những người đầu tiên đứng dưới cờ nghĩa.

Bốn người bạn sát cánh cùng nhau trong cuộc chiến ác nhằm thu phục 12 Sư quân thống nhất Giang Sơn. Có lần trong một cuộc chiến, Đinh Bộ Lĩnh không may bị trúng tên ngã ngựa, Nguyễn Bặc liều chết cõng bạn mình chạy thoát khỏi vòng vây.

Những người bạn cũng rất trung thành với Đinh Bộ Lĩnh, Nguyễn Bặc thường cắp giáo đứng bên cạnh mỗi khi Đinh Bộ Lĩnh bàn việc quân, có lúc còn nếm trước thức ăn khi nghi ngờ có thể bị đầu độc.

Lưu này Lưu Cơ là người cùng làng ở Hoa Lư cũng gia nhập cuộc khởi nghĩa và sớm trở thành thân thiết cùng với Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú.

Năm 968 Đinh Bộ Lĩnh hoàn tất việc dẹp loạn 12 Sứ quân, lên ngôi Vua, tước hiệu là Đinh Tiên Hoàng. Năm 971 nhà Vua sắp đặt các chức quan văn võ cũng như tăng đạo. Nguyễn Bặc được phong là Định Quốc Công (tức Tể tướng), Đinh Điền là Ngoại Giáp, Lê Hoàn được phong làm Thập đạo tướng quân – tức chức tổng chỉ huy quân đội, Lưu Cơ làm Đô hộ phủ sĩ sư (tức Thái sư ở Đô Hộ phủ), Trịnh Tú được phong làm Thượng thư.

Là người muốn dùng Phật Pháp để giáo hóa dân chúng, các vị Thiền Sư cũng rất được trọng dụng: Tăng Thống, Ngô Chân Lưu được ban hiệu là Khuông Việt đại sư, Trương Ma Ni làm Tăng lục, Đạo sĩ Đặng Huyền Quang được trao chức Sùng chân uy nghi

Bốn người bạn ở Hoa Lư của Đinh Tiên Hoàng là Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú được xem là Tứ trụ của triều đình. Đây cũng là những người có công lao lớn trong việc dẹp yên loạn 12 Sứ quân, thống nhất Giang Sơn.

Cuối năm 979 xảy ra vụ án giết hại Vua, Chi hậu nội nhân Đỗ Thích đã giết của hai cha con là vua Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn. Định Quốc Công Nguyễn Bặc, Ngoại Giáp Đinh Điền, cùng Thập đạo tướng quân Lê Hoàn đưa Vệ Vương Đinh Toàn lên ngôi Vua, phong Dương Vân Nga làm Hoàng thái hậu.

le-dai-hanh-1

Tượng Lê Đại Hành ở Hoa Lư. (Ảnh từ Wikipedia)

Vì Vua mới 6 tuổi còn nhỏ nên Lê Hoàn nhiếp chính, phong là Phó Vương. Thế nhưng cả Tứ trụ là Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú đều nghi ngờ cho rằng Lê Hoàn sẽ gây điều bất lợi cho vua nhỏ, thậm chí có thể cướp ngôi.

Nguyễn Bặc đã họp các cận thần cùng nhóm Tứ trụ mà nói rằng: “Lê Hoàn sẽ bất lợi cho “nhụ tử”, chúng ta chịu ơn dày của nước, nếu không tính tước đi, giữ cho xã tắc được yên thì còn mặt mũi nào trông thấy Tiên đế ở suối vàng nữa?”.

Rồi nhóm Tứ trụ chuẩn bị binh mã tiến đến kinh thành Hoa Lư bắt Lê Hoàn.

Đất nước vừa trải qua cuộc nội chiến 12 Sứ quân, nay đứng trước thảm họa của cuộc nội chiến mới.

Lê Hoàn vốn là người rất giỏi dùng binh, cả bốn người trong Tứ Trụ Nguyễn Bặc, Đinh Điền, Lưu Cơ Trịnh dù giỏi võ nghệ, nhưng về tài dùng binh thao lược thì không phải đối thủ của Lê Hoàn. Vì thế mà không phải vô duyên vô cớ mà vua Đinh Tiên Hoàng giao chức Thập đạp tướng quân cho Lê Hoàn.

Lê Hoàn đem quân đánh với Đinh Điền và Nguyễn Bặc ở Ái Châu (Thanh Hóa). Đinh Điền, Nguyễn Bặc thua trận liền đem tiếp thủy binh ra đánh. Lê Hoàn lợi dụng chiều gió liền cho phóng hỏa đốt cháy các chiến thuyền và giành được thắng lợi. Đinh Điền bị chém giữa trận, còn Nguyễn Bặc bị bắt sống giải về kinh rồi bị xử tử.

mo-nguyen-bac

Mộ Nguyễn Bặc tại xã Gia Phương, Gia Viễn, Ninh Bình. (Ảnh từ wikipedia.org)

Một tướng khác là Phạm Hạp vốn theo Đinh Bộ Lĩnh từ đầu, cũng đi theo Đinh Điền và Nguyễn Bặc chống lại Lê Hoàn nhằm hộ giá cho đức Vua còn nhỏ. Nghe tin Đinh Điền và Nguyễn Bặc bại trận thì cho quân lui về làng Cát Lợi ở Bắc Giang, Lê Hoàn đuổi theo bắt được đem về kinh xử tử.

Sử sách không ghi chép về việc Lưu Cơ cùng Trịnh Tú đánh lại Lê Hoàn thế nào. Nhưng Thần Phả thì có ghi chép rằng: Hai ông đem quân tiến đánh thì bị quân của Lê Hoàn mai phục sẵn ở Bãi Vàng bất ngờ đổ ra đánh. Quân của Lưu Cơ và Trịnh Tú bị đánh tan tác, dù bị vây chặt trong vòng vây nhưng hai ông vẫn tả xung hữu đột cố thoát khỏi vòng vây.

Trược sự dũng mãnh của hai võ tướng, quân Hoa Lư cũng bị thiệt hại nặng, xác binh tướng ngổn ngang khắp nơi. Bốn tướng của Lê Hoàn tiến đến đánh nhưng đều bị tử trận cả.

Cuối cùng trước sự đông đảo của quân Hoa Lư, Lưu Cơ và Trịnh Tú cố đánh đến kiệt sức trước khi bị sát hại.

ượng Trịnh Tú ở đền thờ xã Liên Sơn, Gia Viễn, Ninh Bình. (Ảnh từ Wikipedia)

ượng Trịnh Tú ở đền thờ xã Liên Sơn, Gia Viễn, Ninh Bình. (Ảnh từ Wikipedia)

Tuy nhiên các Thần Phả ghi chép về di tích thành Đại La thì lại cho thấy Lưu Cơ không chết mà lại phục vụ cho Lê Hoàn, sống đến tận đời vua Lý Thái Tổ.

Cả bốn người Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú sinh cùng nơi, lớn lên cùng làng, trải qua những vui buồn của tuổi thở; sát cánh bên nhau mỗi khi đánh trận giả thuở nhỏ cho đến khi khởi nghĩa thành công; cuối cùng họ lại chết cùng năm. Lịch sử có hùng tráng và bi thương.

Bàn về cuộc binh biến này, sử thần Ngô Sĩ Liên đã cho rằng: “việc khởi binh ấy không phải là làm loạn mà là một lòng phò tá họ Đinh, đánh Hoàn không được mà chết đấy là đúng chỗ”. Đồng thời ông cũng cho rằng “bề tôi trung nghĩa, làm không xong việc mà chết ấy là bề tôi tử tiết”.

Giới nho sĩ và người dân dũng ca ngợi bốn ông. Có đến gần 200 đền đài miếu mạo ở Hà Nam Ninh thờ Nguyễn Bặc và Đinh Điền và xem đây là những tấm gương trung liệt.

Ca ngợi công lao của tứ trụ đại thần nhà Đinh, dân gian có câu:

Bặc, Điền, Cơ, Tú hiên ngang

Trịnh, Lưu sau lại Bãi Vàng hy sinh.

Hai người đi trước quang vinh

Hai người sau sán lung linh cõi bờ.

Điền quân sự tham mưu Ngoại Giáp,

Bặc đứng đầu đền đáp nghĩa ân,

Lưu Cơ độ xa gần mến danh.

Cuộc nội chiến bi hùng hoàn toàn không có tư thù cá nhân

Lê Hoàn ra tay diệt các trụ cột chống lại mình, nhưng đó dường như đó là việc bất đắc dĩ để ổn định đất nước nhằm chuẩn bị cho cuộc chiến bảo vệ Giang Sơn trước sự xâm lăng của quân Tống.

Khác với các cuộc trả thù cá nhân trước đây “nhổ cỏ phải nhổ tận gốc”, tức toàn bộ gia quyến bị giết sạch cả. Nhưng Lê Hoàn không làm thế, ngược lại ông lại trọng dụng gia quyến của họ.

Dù phải giết Thái úy Phạm Hạp nhưng em trai là Phạm Cự Lượng vẫn được Lê Hoàn tin dùng phong cho làm Đại tướng quân, rồi sau lên lám Thái úy – tức tổng chỉ huy toàn bộ quân đội. Sau này khi quân Tống chuẩn bị đem quân sang xâm lược Đại Cồ Việt, chính Phạm Cự Lượng đã đề xuất nên để Lê Hoàn lên ngôi Vua tập hợp lực lượng chống giặc, và được Hoàng thái hậu Dương Vân Nga đồng ý.

Con trai của Nguyễn Bặc là Nguyễn Đê được Lê Hoàn cử làm tướng, rồi phong cho làm Hữu Điện tiền chỉ huy sứ. Sau này Nguyễn Đê di cư vào làng Gia Miêu, huyện Tống Sơn, Thanh Hóa và là tổ tiên của các chúa Nguyễn sau này.

Chính vì không tận diệt gia đình những ai chống lại mình như những người khác, thậm chí lại trao chức vụ trọng trách cho chính người nhà của họ, điều này giúp cho Đại Cồ Việt có được sự gắn kết, tạo nên sức mạnh chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại quân Tống đang lăm le chuẩn bị tiến sang.

Quyết định ảnh hưởng lớn đến vận mệnh lịch sử dân tộc sau này

Có lẽ Lê Hoàn cũng không ngờ rằng việc trọng dụng chính những thân trong gia đình của nhóm Tứ trụ chống lại mình lại ảnh hưởng to lớn đến vận mệnh Giang Sơn Xã Tắc sau này.

Theo “Lược sử họ Nguyễn tại Việt Nam” thì Nguyễn Bặc là bậc bậc tiền thủy tổ họ Nguyễn chính thống ở Việt Nam.

Theo họ Nguyễn ở thôn Chi Ngại thì tổ tiên của Nguyễn Trãi chính là cụ tổ Nguyễn Bặc. Sau này họ Nguyễn từ thôn Chi Ngại chuyển đến Trại Ổi (thuộc làng Nhị Khê – Thường Tín, Hà Đông) đến đời Nguyễn Trãi thì được sinh ra ở đây.

Chính vì Lê Hoàn không có tư thù với gia quyến những người chống lại mình, nên không có có sự thảm sát gia tộc nào giống như các trường hợp khác trong lịch sử, nên dòng họ của Nguyễn Bặc ở thôn Chi Ngại vẫn còn và sau này sinh ra Nguyễn Trãi, người anh hùng dân tộc đã đưa ra kế sách “Bình Ngô” cùng hoạch định ra chiến lược đánh bại quân Minh, lập ra nền độc lập lâu dài cho dân tộc.

Theo sách “Nguyễn Phúc tộc thế phả” thì Nguyễn Bặc là thủy tổ của dòng họ Nguyễn Phúc sau này là dòng Chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Thời đấy lãnh thổ Đại Việt chỉ kéo dài từ phía bắc đến Quảng Nam, nhưng trải qua 8 đời chúa Nguyễn lãnh thổ đã kéo dài đến tận vùng cực nam, rộng lớn gấp đôi so với trước đó, nhờ đó lãnh thổ Việt Nam mới được mở rộng như ngày hôm nay.

Lê Hoàn cũng rất tin tưởng vào Phật Pháp, tất cả những việc lớn và quan trọng ông đều lắng nghe lời của các Thiền Sư nổi tiếng lúc đó Vạn Hạnh, Khuông Việt, Đỗ Pháp Thuận. Vì thế việc không tận diệt gia quyến những người chống đối mình, ngược lại còn trọng dụng tài năng của họ rất có thể Lê Hoàn cũng đã lắng nghe lời khuyên nhủ của các vị Thiền Sư này

Trần Hưng

Theo trithucvn.net

Chuyên đề:

Chưa có ý kiến... bạn sẽ là người đầu tiên đưa ra ý kiến!

Ý kiến bạn đọc